Aandacht voor eten en drinken

Verpleeghuiszorg, wat mag je daar nu eigenlijk van verwachten? Om dat in beeld te brengen heeft de overheid het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg opgesteld. Naast een uitgebreide beschrijving van wat men mag verwachten van deze zorg biedt dit document opdrachten voor zorgverleners en zorgorganisaties om samen de kwaliteit te verbeteren en het lerend vermogen te versterken. Direct verbonden aan dit kader zijn verschillende kwaliteitsindicatoren. ‘Aandacht voor eten en drinken’ is een van deze, sinds 2019, verplichte indicatoren. Iets waar we als Care Culinair natuurlijk volledig achter staan. In dit artikel gaan we er wat dieper op in.

Verplicht en keuze

Zorgverleners zijn verantwoordelijk om in hun dagelijkse praktijk, samen met collega’s, continu aan verbetering van de zorg te werken. Eén van de hulpmiddelen hierbij is het regelmatig meten van de kwaliteit. De kennis die uit deze meting voortkomt gebruiken zorgteams om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Verschillende vragen komen dan op, zoals: Wat betekent deze informatie voor de zorg die we nu bieden, gerelateerd aan onze criteria voor goede zorg? Herkennen we het beeld? Zien we een trend? Wat kunnen we doen om verder te verbeteren? Hoe pakken we dat dan in de praktijk op en hoe borgen we de verbeteringen?

Het kwaliteitskader verpleeghuiszorg kent zes thema’s die belangrijk zijn voor de veiligheid van cliënten: decubitus, Advance Care Planning, medicatieveiligheid, gemotiveerd omgaan met vrijheidsbespreking, continentie en, last maar zeker niet least, aandacht voor eten en drinken.

Er zijn drie verplichte indicatoren: ‘Advance Care Planning (ACP)’, ‘bespreken van medicatiefouten in het team’ en ‘aandacht voor eten en drinken’. Daarnaast moet iedere zorgorganisatie er minimaal twee kiezen uit de zeven resterende keuze-indicatoren. De cliëntenraad wordt over deze keuze in indicatoren geïnformeerd of bij de keuze betrokken. Aanpak en resultaten worden toegelicht in het kwaliteitsjaarverslag.

Aandacht voor eten en drinken

Dat ‘aandacht voor eten drinken’ een van de verplichte indicatoren is, is geen verrassing. Dat het zo lang heeft geduurd voordat eten en drinken deze status kreeg, misschien des te meer. Goed eten en drinken staan namelijk aan de basis van onze gezondheid. En naarmate je ouder wordt is goed eten en drinken niet altijd meer zo vanzelfsprekend. Die aandacht is dus meer dan terecht! We schreven eerder al over het gevaar van ondervoeding bij ouderen. Naast gezonde voeding gaat het ook om het genieten van eten en drinken en de ambiance tijdens de maaltijden. Lekker en gezellig eten en drinken draagt sterk bij aan het daadwerkelijk en in voldoende mate eten van die gezonde voeding. Daarom is eten en drinken voor alle cliënten én medewerkers in de ouderenzorg een belangrijk aandachtspunt.

Het is voor een team dat verantwoordelijk is voor het eten en drinken dan ook noodzakelijk te weten wat de voedselvoorkeuren van cliënten zijn. Deze voorkeuren omvatten een scala aan onderwerpen, zoals het bespreken van voorkeuren voor bepaald eten en drinken of hoeveelheden. Ook voorkeuren voor tijd en plaats van eten en bijvoorbeeld tussendoortjes vallen hieronder. Wanneer deze voorkeuren bekend zijn kan men hiermee aan de slag. Zo worden verbeteringen niet alleen besproken maar ook doorgevoerd.

Invulling van de indicator

In 2020 is er ter ondersteuning van professionals en zorgaanbieders van verpleeghuiszorg een handboek geschreven. Hierin worden alle indicatoren toegelicht en staat beschreven hoe deze gebruikt kunnen worden bij het leren en verbeteren. We spraken met een medewerker van Actiz, organisatie voor zorgondernemers en één van de samenstellers van het handboek. ‘Er is niet een specifieke werkwijze waarop verpleeghuizen aan de indicator ‘aandacht voor eten en drinken’ kunnen voldoen. Er zijn zoveel manieren. Zo leggen sommigen de nadruk op duurzaamheid of lokaal kopen. Er zijn huizen die koken in een grote keuken of juist op de groep zelf. Anderen stellen een box samen waar bewoners zelf mee aan de slag gaan. Net wat de behoeften zijn. We hebben in het verleden ook bijeenkomsten georganiseerd waar organisaties uitleg kregen over deze indicator en waar ze inspiratie op konden doen voor de invulling ervan.’

In de praktijk brengen

Het is belangrijk dat de informatie die is verkregen door middel van de kwaliteitsindicator ook in de praktijk wordt gebracht. Er zijn talloze mogelijkheden. Denk bijvoorbeeld aan een speciaal leerwerktraject voor medewerkers in de zorg, waar ze alles leren over eten en drinken. Meer weten? Neem eens een kijkje bij ‘Koken is Leuk!’.

Handboek

Wil je meer weten over het Kwaliteitskader Verpleeghuiszorg? Meer informatie vind je hier.