Samen op weg naar een nog duurzamere zorgsector

In 2015 is de eerste Green Deal in de zorg gestart, genaamd: Nederland op weg naar duurzame zorg. Het doel? Verduurzaming van de zorgsector. In 2018 is hier versie 2.0 uit voortgekomen, met als naam Green Deal – Duurzame Zorg voor Gezonde Toekomst.

De Green Deal Duurzame Zorg voor Gezonde Toekomst

De Green Deal zal lopen tot 10 oktober 2022 en telt op dit moment meer dan 260 aangesloten organisaties. Met een jaarlijkse bijdrage van 7% aan de totale Nederlandse uitstoot van CO2, is binnen de zorgsector enorm veel winst te behalen.
 
Deelnemers aan deze Green Deal proberen de CO2-uitstoot in de zorg terug te dringen. Daarnaast willen ze het circulair werken bevorderen, reductie van medicijnresten in grond-/oppervlaktewater realiseren en het stimuleren van een gezondheidsbevorderende zorgomgeving. De aangesloten bedrijven en organisaties kunnen door hun deelname profiteren van de uitwerkingen van duurzame ideeën, die gemaakt zijn tijdens deze Green Deal, en kunnen zo doorgroeien naar een betere concurrentiepositie. De uitkomsten van een Green Deal leveren een belangrijke bijdrage aan groene economische groei.

Voedselverspilling is in strijd met duurzaamheid, maar staat voor nog veel meer!

Voedselverspilling in de zorg is een grote uitdaging. Metingen tonen dat van de ingekochte voedingsmiddelen gemiddeld al snel 25% tot 40% wordt verspild. Bedrijven gaan hierdoor minder efficiënt om met hun budgetten en de verspilling is daarnaast onnodig milieubelastend. Bovendien kan een dergelijke voedselverspilling erop wijzen dat bijvoorbeeld het voedingsproces niet goed is ingericht of dat kennis en kunde verbeterd moeten worden. Cliënten die niet goed eten en drinken hebben een intensievere zorgvraag. Dit is sociaal onwenselijk, duurder en vaak moeilijk op te lossen doordat er personeelstekorten zijn om deze intensievere zorgvraag op te vangen. Door in kaart te brengen waar in de keten voedselverspilling plaatsvindt, kan een oplossing worden gezocht voor een duurzamere organisatie.
 

Het belang van voedselverspilling meten

In de langdurige zorg wordt de zorg uitgevoerd door zorgteams. De teams die actief bezig zijn met eten en drinken moeten idealiter elke dag gesprekken aangaan met de zorgverlener en cliënten. Professionals kunnen veel leren van de behoeftes en verwachtingen van de cliënt, zeker wanneer het langdurige zorg betreft. Er blijkt vaak een groot gat te zitten tussen de verwachtingen van de cliënt en zorgverlener. Dit kan al snel leiden tot voedselverspilling. Bij langdurige zorg is voeding juist een belangrijk onderdeel. Cliënten moeten betrokken worden bij het proces rondom het eten. Dit zorgt ervoor dat ze beter gaan eten.
 
In de langdurige zorg is het tegengaan van voedselverspilling nog belangrijker. Cliënten verblijven er langer en brengen een groot deel van hun verblijf door in hun eigen woongedeelte. Hier is minder assistentie mogelijk en de gevolgen van ondervoeding zijn hierdoor een stuk groter. Voedselverspilling is een goede meetgraad voor de efficiency van het gehele voedingsproces. Het kennen van voedselverspilling, het weten waar in het proces de verspilling plaatsvindt en de reden van verspilling weten, is erg belangrijk om zo gericht het voedingsproces te verbeteren. Het meetbaar maken van voedselverspilling moet daarom onderdeel zijn van het voedingsproces. Meten is weten. Aan de hand daarvan kun je gericht bijsturen en begrijpen medewerkers wat ze zelf kunnen verbeteren. Daarmee is het een belangrijk element van het eigen borgingsproces van de zorgorganisaties.
 

Voedselverspilling langdurige zorg

In de langdurige zorg wordt voeding steeds vaker bereid op afdelingen in zorginstellingen. De bereiding van voeding vindt vaak plaats buiten het zicht van managers en food professionals. Anderzijds betekent het decentraliseren dat het bereiden dichter bij de tijd en plaats van het eten en drinken door bewoners plaats vindt. Aanbod en vraag zitten dichter bij elkaar en het ruiken, zien en horen van het bereiden stimuleert beter eten en drinken.
 
Daarom is het van groot belang dat in kaart wordt gebracht waar de verspilling heeft plaatsgevonden. Dit geeft zo niet alleen een indicatie of de voorraden wel efficiënt zijn en of het bereiden goed is gepland. Maar ook of het eten en drinken wel goed aansluiten op de specifieke wensen en behoeften, mogelijkheden en beperkingen, van iedere bewoner. Het gaat dan om smaak en of bijvoorbeeld de opmaak van het bord past bij de waarneming door een bewoner met een bepaalde vorm van dementie. Het kan zelf al een vroegtijdige indicatie zijn van veranderende problemen met slikken. Op dit moment wordt er op de afdelingen en woonunits nauwelijks gemeten op voedselverspilling. We kunnen hier dan ook een grote impact tegen voedselverspilling maken.

Voedselverspilling meten in fases van het voedingsproces

Door stelselmatig te meten of voedselverspilling plaatsvindt, heeft een zorgorganisatie een handige indicator waarmee duidelijk wordt of het eten en drinken effectief, efficiënt en passend wordt bereid en geserveerd. De meest efficiënte momenten om verspilling te meten zijn in de voorraad, na het bereiden van de maaltijd en na consumptie. Om op deze momenten zo goed mogelijk de verspilling te meten, zijn wij op dit moment bezig met de ontwikkeling van de WasteWijzer© app.
 

De methode van de WasteWijzer© is ook toegespitst op de werkwijze op afdelingen: het past zo goed mogelijk binnen het werkproces, zodat de tijdsinvestering geminimaliseerd kan worden. Door het analyseren van de data en het vertalen naar een actieplan, kunnen processen daadwerkelijk in de praktijk verbeterd worden: blijvende impact door interne borging. Samen op weg naar een nog duurzamere zorgsector.