Slikproblemen bij ouderen: het IDSSI model

Dysfagie wordt niet altijd opgemerkt en is daardoor een van de mogelijke oorzaken van ondervoeding bij ouderen. Wanneer dysfagie opgemerkt is, begeleidt een logopedist het traject. De logopedist bepaalt het niveau van consistentie waar het eten en drinken aan moet voldoen. Het IDSSI-model bepaalt de niveaus van consistentie. Het IDSSI-model staat voor het International Dysphagia Diet Standardization Initiative model. In dit artikel vertellen wij u meer over dit model.

Verschillende niveaus

Het IDSSI-model bestaat uit 8 niveaus die onder te verdelen zijn in drie categorieën. Onder categorie 1 vallen niveaus 0 t/m 3. Deze categorie gaat over dunne en dikke dranken. Voorbeelden van dikke dranken zijn smoothies en pap. Onder categorie 2 valt niveau 4. Dit niveau gaat over eten en drinken. In beide gevallen wordt het eten tot een zeer dikke vloeibare consistentie gemalen. Onder categorie 3 vallen niveaus 5 t/m 7. Dit niveau gaat over eten.

Niveau 0 t/m 3

Niveau 0 is dun vloeibare voeding. Het eten stroomt als water en is te drinken met een rietje. Voorbeelden hiervan zijn vruchtensap of thee. Niveau 1 is licht vloeibare voeding. De voeding is iets dikker dan water en dit zorgt ervoor dat het drinken door een rietje iets meer inspanning kost. Niveau 2 is matig vloeibare voeding en heeft alleen betrekking op dranken. Door deze dranken aan te dikken in dit niveau verhelpt het verslikkingsproblemen. Niveau 3 is dik vloeibare voeding. Deze voeding kan uit een beker gedronken worden. Het is bij dit type voeding aan te raden om het in een glas, beker of schaaltje te presenteren, aangezien de voeding zijn vorm niet behoudt. Voorbeelden van type voeding in niveau 3 zijn havermoutpap of een dik vloeibare maaltijd.

Niveau 4

Voeding in niveau 4 is gladgemalen en zeer dik vloeibaar voedsel. Cliënten die dit voedingsadvies krijgen, hebben vaak meerdere problemen naast pijn in de mond of last tijdens het slikken. Denk aan neurologische problemen, medische problemen of problemen door medicijn gebruik. Binnen dit niveau en de komende niveaus is het noodzaak de consistentie zeer precies uit te voeren. Voorbeelden zijn gladgemalen voedsel zonder klontjes, appelmoes of kwark. Lees ook deze 6 tips voor ouderen met slikproblemen.

Niveau 5 t/m 7

Categorie 3 is toepasbaar op niveau 5 t/m 7. Deze categorie gaat over eten, onder te verdelen in fijngemalen eten waar geen stukjes in voor komen, zachte producten en een normaal dieet met ook harde producten. Eten in Niveau 5 mogen zeer kleine klontjes van zachte bestandsdelen bevatten. Deze vorm van voeding wordt meestal geadviseerd bij pijn en vermoeidheid bij het kauwen. Voorbeelden van voeding in dit niveau zijn brood pap of gemalen maaltijden. In niveau 6 is het voedsel zacht en kleingesneden, zoals brood zonder korst. In niveau 7 is het voedsel normaal en makkelijk te kauwen. Onder makkelijk te kauwen producten vallen bijvoorbeeld gebakken vis en een pastagerecht met saus.

Omdat er nog weinig IDDSI-recepten in omloop zijn hebben wij een gratis receptenboek opgesteld. Hier kunt u het receptenboek downloaden.

Verschillende tests

Binnen het IDSSI-model worden verschillende tests uitgevoerd om te kijken of de voeding tot de juiste consistentie behoort. Deze verschillende tests zijn toepasbaar binnen verschillende niveaus. Zo zijn de vorkdruk test en de vingertest allebei toepasbaar op niveau zeven, niveau 6, niveau 5 en niveau 4. Dit is ook het geval voor de vorkdruppel test en de lepel kantel test. Beide zijn toepaspaar op de niveaus drie, vier en vijf. Bent u benieuwd naar meer tips over dit model? Lees dan snel dit artikel!

Praktijkgerichte training Hap Slik Weg

In dit artikel is de basis informatie over het IDSSI model besproken. Dit model wordt uitgebreid behandelt in onze praktijkgerichte training ‘Hap Slik Weg’. Deze training met drie workshops is gericht op eten en drinken in de praktijk voor ouderen met dysfagie. Ook voor uw organisatie is het mogelijk om meer kennis te vergaren over slikproblemen bij ouderen. Neem vrijblijvend contact met ons op om te kijken naar de mogelijkheden voor ‘Hap Slik Weg’ binnen uw organisatie.